6:47 PM
in
မိုဘိုင္းထုတ္ကုန္မ်ား အသံုးျပဳရာတြင္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ အခ်က္အလက္မ်ား ေပါက္ၾကားမႈ မျဖစ္ေစရန္အတြက္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈ ျပဳလုပ္ထားႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ အေလ့အထမ်ားကို သိရိွထားရန္ လိုအပ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ Android အသံုးျပဳသူမ်ား အတြက္ ၎တို႔၏ ထုတ္ကုန္မ်ားကို ပိုမိုလံုၿခံဳမႈရိွစြာျဖင့္ အသံုးျပဳႏိုင္မည့္ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္ကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
(၁) Lock screen ကို PIN/pattern/password ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားပါ။
Android သံုးစြဲသူမ်ား အေနႏွင့္ လုပ္ငန္းသံုး စမတ္ဖုန္း သို႔မဟုတ္ tablet ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုကို PIN/pattern/password တစ္ခုခုျဖင့္ lock ျပဳလုပ္ထားျခင္း မရိွပါက အခ်က္အလက္မ်ား ေပါက္ၾကားမႈ ျဖစ္ေပၚနိုင္သည္။ Pattern တစ္ခုျဖင့္ unlock ျပဳလုပ္သည့္အခါတြင္ အသံုးျပဳၿပီးသည့္ေနာက္ screen ကို အဝတ္စျဖင့္ သုတ္သင့္သည္။ သို႔မဟုတ္ပါက screen ေပၚတြင္ pattern ဆြဲစဥ္က က်န္ခဲ့သည့္ လက္ေဗြရာေၾကာင့္ ဖုန္းကို unlock ျပဳလုပ္သြားႏိုင္သည္။
(၂) လံုၿခံဳမႈမရိွသည့္ ကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ မခ်ိတ္ဆက္ပါႏွင့္။
စမတ္ဖုန္းႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ား အေနျဖင့္ လံုၿခံဳမႈမရိွသည့္ ကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ မခ်ိတ္ဆက္သင့္ေပ။ ေကာ္ဖီဆိုင္၊ စားေသာက္ဆိုင္စသည္တို႔ျဖင့္ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္၍ အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း wireless ကြန္ရက္တြင္ password မရိွပါက အေရးႀကီးသည့္ ကုမၸဏီအခ်က္အလက္မ်ားကို ေပးပို႔ျခင္းအား ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။
(၃) ဖုန္းတြင္ Storage encryption ကို သတ္မွတ္ထားပါ။
ဖုန္းေပၚတြင္ အခ်က္အလက္မ်ားကို encrypt ျပဳလုပ္ထားသင့္သည္။ ၎သည္ ဖုန္းကို အသံုးျပဳသည့္အခါ encryption password တစ္ခု လိုအပ္သည္။ ၎သည္ lock screen password ထက္ ပိုမိုလံုၿခံဳမႈရိွၿပီး crack လုပ္ရာတြင္လည္း အလြန္ခက္ခဲသည္။
(၄) App installation အတြက္ unknown source ကို enable မလုပ္သင့္ပါ။
Google Play Store က မဟုတ္ေသာ third-party application မ်ားကို install လုပ္သည့္အခါ အေရးႀကီး အခ်က္အလက္မ်ား ခိုးယူခံရႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ third-party app မ်ားကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မယံုၾကည္သင့္ေပ။
(၅) Anti-malware app တစ္ခုကို အသံုးျပဳပါ။
Google က Play Store မွာ app ေတြကို စစ္ေဆးၿပီး malware ရန္ကေန အေကာင္းဆံုး ကာကြယ္ေပးေပမယ့္လည္း Malwarebytes လိုမ်ိဳး anti-malware app တစ္ခုကို ပံုမွန္ အသံုးျပဳသင့္သည္။ ထို႔အျပင္ app တစ္ခုကို ထည့္သြင္းၿပီးတိုင္း anti-malware app ျဖင့္ အၿမဲ scan လုပ္သင့္သည္။
(၆) Secure Update Scanner ကို အသံုးျပဳပါ။
Secure Update Scanner ကို ထည့္သြင္း အသံုးျပဳျခင္းကလည္း တစ္မူထူးျခားသည့္ လံုၿခံဳေရးအႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ Developer မ်ားသည္ အစပိုင္းတြင္ အႏၲရာယ္ကင္းသည့္ app မ်ားကို ဖန္တီးေပးၿပီး update ျပဳလုပ္ခိုင္းသည့္အခါတြင္ malware မ်ားကို ထည့္သြင္းႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Secure Update Scanner ကို အသံုးျပဳၿပီး ပံုမွန္ စစ္ေဆးျခင္းက app update ႏွင့္ operating system update မ်ားတြင္ malware ပါဝင္သည့္ အႏၲရာယ္ႏွင့္ ကင္းေဝးေစမည္ ျဖစ္သည္။
(၇) App အတြက္ permissions စာရင္းကို ေသခ်ာဖတ္ပါ။
App ေတြကို install ျပဳလုပ္သည့္အခါ permissions စာရင္းကို မဖတ္ဘဲ install မလုပ္သင့္ပါ။ အကယ္၍ ဂိမ္း သို႔မဟုတ္ note-taking app တစ္ခုကို ထည့္သြင္းသည့္အခါ permissions စာရင္းတြင္ ဆက္သြယ္မႈ၊ ဖုန္းနံပါတ္ႏွင့္ ကြန္ရက္အခ်က္အလက္မ်ားကို အသံုးျပဳရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား လိုအပ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးခဲ့ပါက malware မ်ားကို ထည့္သြင္းႏိုင္သည္။
(၈) SIM ကတ္ကို lock လုပ္ပါ။
ဖုန္းမွ အခ်က္အလက္မ်ားကို encrypt လုပ္သလို SIM ကတ္ကိုလည္း lock လုပ္ထားသင့္သည္။ SIM ကတ္ကို lock ထားသည့္အခါ ဖုန္းကို restart လုပ္တိုင္း PIN နံပါတ္ ေတာင္းမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖုန္းမွ အခ်က္အလက္မ်ား ဆံုး႐ံႈးမည္ကို စိုးရိမ္ပါက SIM ကတ္တြင္ PIN နံပါတ္ျဖင့္ lock ျပဳလုပ္ထားရန္ လိုအပ္သည္။
(၉) မလိုအပ္သည့္အခ်ိန္တြင္ Bluetooth ႏွင့္ hotspot ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ပိတ္ထားပါ။
Bluetooth ႏွင့္ hotspot ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ဖြင့္ထားသည့္အခါ အျခား ထုတ္ကုန္မ်ားက သင့္၏ ဖုန္းကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ၎သည္ လံုၿခံဳေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈအတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးသလို ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မလိုအပ္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အဆိုပါ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ဖြင့္လ်က္ မထားသင့္ေပ။ ၎သည္ လံုၿခံဳေရး အႏၲရာယ္ ရိွႏိုင္သလို ဘက္ထရီလည္း ကုန္ဆံုးလြယ္ေစသည္။
(၁၀) Location setting ကို လိုအပ္မွ ဖြင့္ပါ။
အသံုးျပဳရန္ မလိုအပ္သည့္အခါ location setting ကို ပိတ္ထားသင့္သည္။ ၎သည္ Android ထုတ္ကုန္၏ လံုၿခံဳမႈႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ မသက္ဆိုင္ေသာ္လည္း ဖုန္း၏ လုံၿခံဳမႈစနစ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အခ်က္အလက္ ေပါက္ၾကားမႈ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္။ လိုအပ္ခ်ိန္မွသာ location setting ကို ဖြင့္ၿပီး အသံုးျပဳျခင္းသည္ ဘက္ထရီ အလ်င္အျမန္ ကုန္ဆံုးျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းသက္သာေစသည္။ ထို႔အျပင္ မလိုလားအပ္သည့္ အခ်က္အလက္ သံုးစြဲမႈကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစသည္။
Credit - Internet Journal
(၁) Lock screen ကို PIN/pattern/password ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားပါ။
Android သံုးစြဲသူမ်ား အေနႏွင့္ လုပ္ငန္းသံုး စမတ္ဖုန္း သို႔မဟုတ္ tablet ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုကို PIN/pattern/password တစ္ခုခုျဖင့္ lock ျပဳလုပ္ထားျခင္း မရိွပါက အခ်က္အလက္မ်ား ေပါက္ၾကားမႈ ျဖစ္ေပၚနိုင္သည္။ Pattern တစ္ခုျဖင့္ unlock ျပဳလုပ္သည့္အခါတြင္ အသံုးျပဳၿပီးသည့္ေနာက္ screen ကို အဝတ္စျဖင့္ သုတ္သင့္သည္။ သို႔မဟုတ္ပါက screen ေပၚတြင္ pattern ဆြဲစဥ္က က်န္ခဲ့သည့္ လက္ေဗြရာေၾကာင့္ ဖုန္းကို unlock ျပဳလုပ္သြားႏိုင္သည္။
(၂) လံုၿခံဳမႈမရိွသည့္ ကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ မခ်ိတ္ဆက္ပါႏွင့္။
စမတ္ဖုန္းႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ား အေနျဖင့္ လံုၿခံဳမႈမရိွသည့္ ကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ မခ်ိတ္ဆက္သင့္ေပ။ ေကာ္ဖီဆိုင္၊ စားေသာက္ဆိုင္စသည္တို႔ျဖင့္ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္၍ အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း wireless ကြန္ရက္တြင္ password မရိွပါက အေရးႀကီးသည့္ ကုမၸဏီအခ်က္အလက္မ်ားကို ေပးပို႔ျခင္းအား ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။
(၃) ဖုန္းတြင္ Storage encryption ကို သတ္မွတ္ထားပါ။
ဖုန္းေပၚတြင္ အခ်က္အလက္မ်ားကို encrypt ျပဳလုပ္ထားသင့္သည္။ ၎သည္ ဖုန္းကို အသံုးျပဳသည့္အခါ encryption password တစ္ခု လိုအပ္သည္။ ၎သည္ lock screen password ထက္ ပိုမိုလံုၿခံဳမႈရိွၿပီး crack လုပ္ရာတြင္လည္း အလြန္ခက္ခဲသည္။
(၄) App installation အတြက္ unknown source ကို enable မလုပ္သင့္ပါ။
Google Play Store က မဟုတ္ေသာ third-party application မ်ားကို install လုပ္သည့္အခါ အေရးႀကီး အခ်က္အလက္မ်ား ခိုးယူခံရႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ third-party app မ်ားကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မယံုၾကည္သင့္ေပ။
(၅) Anti-malware app တစ္ခုကို အသံုးျပဳပါ။
Google က Play Store မွာ app ေတြကို စစ္ေဆးၿပီး malware ရန္ကေန အေကာင္းဆံုး ကာကြယ္ေပးေပမယ့္လည္း Malwarebytes လိုမ်ိဳး anti-malware app တစ္ခုကို ပံုမွန္ အသံုးျပဳသင့္သည္။ ထို႔အျပင္ app တစ္ခုကို ထည့္သြင္းၿပီးတိုင္း anti-malware app ျဖင့္ အၿမဲ scan လုပ္သင့္သည္။
(၆) Secure Update Scanner ကို အသံုးျပဳပါ။
Secure Update Scanner ကို ထည့္သြင္း အသံုးျပဳျခင္းကလည္း တစ္မူထူးျခားသည့္ လံုၿခံဳေရးအႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ Developer မ်ားသည္ အစပိုင္းတြင္ အႏၲရာယ္ကင္းသည့္ app မ်ားကို ဖန္တီးေပးၿပီး update ျပဳလုပ္ခိုင္းသည့္အခါတြင္ malware မ်ားကို ထည့္သြင္းႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Secure Update Scanner ကို အသံုးျပဳၿပီး ပံုမွန္ စစ္ေဆးျခင္းက app update ႏွင့္ operating system update မ်ားတြင္ malware ပါဝင္သည့္ အႏၲရာယ္ႏွင့္ ကင္းေဝးေစမည္ ျဖစ္သည္။
(၇) App အတြက္ permissions စာရင္းကို ေသခ်ာဖတ္ပါ။
App ေတြကို install ျပဳလုပ္သည့္အခါ permissions စာရင္းကို မဖတ္ဘဲ install မလုပ္သင့္ပါ။ အကယ္၍ ဂိမ္း သို႔မဟုတ္ note-taking app တစ္ခုကို ထည့္သြင္းသည့္အခါ permissions စာရင္းတြင္ ဆက္သြယ္မႈ၊ ဖုန္းနံပါတ္ႏွင့္ ကြန္ရက္အခ်က္အလက္မ်ားကို အသံုးျပဳရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား လိုအပ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးခဲ့ပါက malware မ်ားကို ထည့္သြင္းႏိုင္သည္။
(၈) SIM ကတ္ကို lock လုပ္ပါ။
ဖုန္းမွ အခ်က္အလက္မ်ားကို encrypt လုပ္သလို SIM ကတ္ကိုလည္း lock လုပ္ထားသင့္သည္။ SIM ကတ္ကို lock ထားသည့္အခါ ဖုန္းကို restart လုပ္တိုင္း PIN နံပါတ္ ေတာင္းမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖုန္းမွ အခ်က္အလက္မ်ား ဆံုး႐ံႈးမည္ကို စိုးရိမ္ပါက SIM ကတ္တြင္ PIN နံပါတ္ျဖင့္ lock ျပဳလုပ္ထားရန္ လိုအပ္သည္။
(၉) မလိုအပ္သည့္အခ်ိန္တြင္ Bluetooth ႏွင့္ hotspot ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ပိတ္ထားပါ။
Bluetooth ႏွင့္ hotspot ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ဖြင့္ထားသည့္အခါ အျခား ထုတ္ကုန္မ်ားက သင့္၏ ဖုန္းကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ၎သည္ လံုၿခံဳေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈအတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးသလို ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မလိုအပ္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အဆိုပါ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ဖြင့္လ်က္ မထားသင့္ေပ။ ၎သည္ လံုၿခံဳေရး အႏၲရာယ္ ရိွႏိုင္သလို ဘက္ထရီလည္း ကုန္ဆံုးလြယ္ေစသည္။
(၁၀) Location setting ကို လိုအပ္မွ ဖြင့္ပါ။
အသံုးျပဳရန္ မလိုအပ္သည့္အခါ location setting ကို ပိတ္ထားသင့္သည္။ ၎သည္ Android ထုတ္ကုန္၏ လံုၿခံဳမႈႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ မသက္ဆိုင္ေသာ္လည္း ဖုန္း၏ လုံၿခံဳမႈစနစ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အခ်က္အလက္ ေပါက္ၾကားမႈ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္။ လိုအပ္ခ်ိန္မွသာ location setting ကို ဖြင့္ၿပီး အသံုးျပဳျခင္းသည္ ဘက္ထရီ အလ်င္အျမန္ ကုန္ဆံုးျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းသက္သာေစသည္။ ထို႔အျပင္ မလိုလားအပ္သည့္ အခ်က္အလက္ သံုးစြဲမႈကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစသည္။
Credit - Internet Journal
ေအာင္ျမင့္ျမတ္(Myanmar Youths)
